REMER EN SPARTA, JONGEREN EEN TOEKOMST BIEDEN

REMER wil Braziliaanse kinderen in de meest ellendige en uitzichtloze omstandigheden een toekomst bieden.

De aanpak van REMER verschilt binnen en buiten de stad: In de krottenwijken van Rio de Janeiro is het werk van REMER gericht op het vermijden van de stap naar drugshandel en -gebruik, door sport en educatie aan te bieden. Buiten Rio, in de staat Minas Gerais, verzorgt REMER opvang en ontwikkeling van verwaarloosde en mishandelde kinderen.

Van straatkinderen naar 'kinderen in risicosituaties'

Gestart als kleine vrijwilligersorganisatie die 's avonds broodjes uitdeelde aan straatkinderen in het centrum van Rio, is REMER langzamerhand ontwikkeld tot een professionele organisatie die onderdak, resocialisatie en educatie biedt aan kinderen in risicosituaties tot ver buiten Rio de Janeiro.

Het werk in de stad is continu in beweging vanwege de steeds veranderende omstandigheden daar: REMER had al diverse opvanghuizen, werkte in vele wijken op straat en zag achtereenvolgens kinderen voorbijkomen die lijm snoven, terpentine inhaleerden en crack rookten. Omdat de laatste jaren de straten vanwege het WK en de Olympische Spelen zijn 'schoongeveegd', hebben de problemen rond de straatkinderen zich verplaatst naar de vele krottenwijken (favela's) in de stad. Daar ligt nu ook het werkveld van REMER, dat zich blijft richten op kinderen in de allermoeilijkste omstandigheden. Tegenwoordig zijn dat de armste en meest gewelddadige krottenwijken van Rio.

De woonboerderij in de staat Minas Gerais is in de jaren '90 ontwikkeld als opvang voor kinderen uit Rio die nergens anders meer naar toe konden. De laatste jaren is het zowel vanwege regelgeving als om praktische redenen echter vrijwel onmogelijk om kinderen uit Rio de Janeiro buiten de stad op te vangen. Daarom komen vrijwel alle kinderen op de woonboerderij tegenwoordig uit de eigen regio, vaak op indicatie van de kinderrechter. Ook dit zijn kinderen die nergens anders naar toe kunnen en in een kansloze situatie zitten.

Vanuit sport naar educatie

Sport als bindmiddel in de krottenwijken van Rio de Janeiro

Op drie locaties gebruiken REMER en Sparta sport en educatie als middel om de kinderen enthousiast te maken/houden om naar school te gaan en uit de greep van de criminaliteit en drugshandel te blijven:

• Favela Morro da Providência (Sparta sportclub)
• Favela Pedra Lisa (school)
• Favela Antares (sportclub + school)

Favela Morro da Providência (sportclub)

In de oudste favela van Rio, het vlakbij het Centraal Station gelegen Morro da Providência, is in 1987 de Sportclub Sparta opgericht met als belangrijkste doelstelling de kinderen uit de handen van de drugsbendes te houden. Dat lukt niet altijd, maar Sparta is wel een begrip in de wijk en telt op dit moment ongeveer 300 leden.

Sportclub Sparta biedt kinderen uit de krottenwijk een alternatief voor de verleiding van drugsbendes en criminaliteit. Dit doet Sparta door zes dagen per week diverse sporten aan te bieden, waarbij voetbal traditioneel de belangrijkste sport is. Ook ontplooit Sparta sociaal-maatschappelijke activiteiten zoals excursies en opleidingsbegeleiding.

Het is de enige onafhankelijke en voor de kinderen totaal betrouwbare lokale instantie, waarvan zij weten dat deze er puur voor hun is. Door het vertrouwen dat Sparta heeft onder de kinderen en hun ouders (die vaak in hun jeugd ook lid waren!) lukt het de club om kinderen ervan te weerhouden de drugs in te gaan en om ze te stimuleren naar school te gaan.

Favela Pedra Lisa (school)

In de aangrenzende krottenwijk Pedra Lisa verzorgt REMER sinds 2014 een schooltje (Universo Cultural Pedra Lisa), waar kinderen bijles krijgen, zodat het opleidingsniveau en daarmee de kansen voor de kinderen toenemen. Het project werd mede gefinancierd door 'Impulsis' en is erg succesvol. Dagelijks worden er bijlessen gegeven aan 60 kinderen. De slagingspercentages op school zijn hierdoor enorm gestegen en door de structuur en aandacht die zij op het schooltje krijgen, zijn de kinderen rustiger en gaan ze beter met elkaar om (ook buiten schooltijd). Momenteel is er naast bijles ook dans, namelijk hiphop en capoeira. Een nog niet vervulde wens is om hier informaticacursussen aan te bieden.

Deze favela is alleen toegankelijk via een 70 meter lange steeg om de wijk in en uit te gaan. Aan de binnenkant staan gewapende drugssoldaten, en aan de straatkant komt een aantal keer per week de politie de wijk in en soms gaat dat met veel geweld gepaard, dus veel ouders laten hun kinderen niet de wijk uitgaan. Om deze kinderen toch een sportmogelijkheid te bieden is hier in 1997 als vervolg op Sportclub Sparta, en met hulp van Radio Rijnmond, een voetbalveld aangelegd waar Sparta sindsdien regelmatig trainingen verzorgt.

In favela's zoals Pedra Lisa hebben vele kinderen leerproblemen. Thuis hebben zij niemand die hen kan helpen bij het huiswerk en het niet mee kunnen komen op school betekent veelal op straat rondhangen. Dan is de verleiding extra groot om zich aan te sluiten bij de plaatselijke drugsbende waarmee geld en aanzien kan worden gekregen.

Favela Antares (sportclub + school)

Eind 2013 is REMER op dezelfde manier begonnen in de favela Antares. De drugshandel is hier enorm groot, honderden jongeren zijn er werkzaam in deze duistere wereld. Door wekelijkse invallen van de politie is er veel geweld en iedere vorm van overheidsgezag ontbreekt, evenals sociaal-maatschappelijke organisaties. Niemand durft hier te komen en de straatarme bevolking is daarmee op zichzelf aangewezen, of nog erger, op de drugsbende. In deze jungle van krotten, criminaliteit en geweld heeft REMER een sportclub opgericht, de Samara Esporte Clube. Op dit moment nemen binnen de sportclub ongeveer 220 kinderen wekelijks deel aan de activiteiten. Er bestaan vier groepen voor jongens (onder 10, onder 12, onder 14, onder 17) en één voor meisjes van 13-16 jaar.

De doelstelling, zeker voor de twee jongste groepen, is niet zo zeer op voetbalresultaten gericht maar onderwijs door sport. Het leren om te gaan met elkaar, beslissingen te maken, oplossingen te vinden voor normale problemen, zelfvertrouwen kweken, zelfbeheersing behouden en vooral een doel en richting te vinden voor de toekomst.

Het succesvolle schooltje in Pedra Lisa heeft REMER gekopieerd in Antares. In augustus 2014 is men gestart met de bouw van een wijkcentrum met de naam Universo Cultural Antares en begin 2015 is dit schooltje open gegaan. Er kunnen dagelijks 120 kinderen terecht voor bijlessen. Doelstelling is dat deze kinderen en jongeren die in een woestenij van geweld wonen op een plek van rust komen en zichzelf kunnen ontplooien.